Taalcanon
alles wat je altijd al had willen weten over taal
Alle vragen
Hieronder vindt u een overzicht van alle vragen die in de taalcanon zijn opgenomen.
Afasie: wat laat het zien over taal en hersenen?
’Ik heb een beroerte gehad en nu ben ik hier. Ik heb niet veel problemen. Het is niet zo dat […]
Lees verder
Begrijpelijke taal – wat is dat?
Wie begrijpelijke taal wil schrijven moet jip-en-janneketaal gebruiken, wordt vaak gezegd. Maar wat voor taal is dat? Letterlijk genomen is […]
Lees verder
Bestaat er een talenknobbel?
Wanneer iemand goed is in het spreken van meerdere talen, wordt wel gezegd dat zo iemand een talenknobbel heeft. Iedereen […]
Lees verder
Doet taal pijn?
Schelden doet geen pijn. Dat hebben we als kind toch allemaal meegekregen van school en onze ouders. Maar klopt het […]
Lees verder
Elite – hoor je dat?
Met de term elite duiden we doorgaans mensen aan die geld en macht hebben. Vroeger was aan het taalgebruik duidelijk […]
Lees verder
Hebben alle talen leenwoorden?
Multitasken, flashmob, breaking news – sommige mensen gruwen van het gebruik van dergelijke Engelse leenwoorden. Hardcore puristen gaan zelfs over […]
Lees verder
Hebben Italianen en Chinezen ook dyslexie?
Het leren van je moedertaal gaat meestal snel en speels, zeker als er genoeg taalaanbod en gelegenheid tot interactie is. […]
Lees verder
Hebben tweetalige kinderen een taalachterstand?
Over het opeten van twee pannenkoeken doe je langer dan over eentje. Een rekensom los je doorgaans sneller op als […]
Lees verder
Hoe leer je een nieuwe taal op school?
We spreken bijna allemaal probleemloos onze moedertaal. En als de taal op straat, school of werk een andere is dan […]
Lees verder
Hoe onderzoek je wat dieren zeggen?
Dieren communiceren met elkaar, net als mensen. Ze doen dit zowel met geluiden als met lichaamstaal. Taalkundig onderzoek naar dierentaal […]
Lees verder
Hoe oud is de taalkunde?
Tegenwoordig kun je op allerlei manieren veel te weten komen over taal, zowel over taal in het algemeen als over […]
Lees verder
Hoe oud is het woordenboek?
De geschiedenis van het Nederlandse woordenboek gaat terug tot de middeleeuwen. Ondanks revolutionaire veranderingen door drukpers en digitalisering blijft het […]
Lees verder
Hoe sprak de oermens?
Grumpf. Grunt. Burp. Zo praat een familie oermensen in het stripverhaal Donald Duck als kangoeroe. Klopt dat met de werkelijkheid? […]
Lees verder
Hoe verstaat de computer wat ik zeg?
‘Hé Siri, wat voor weer wordt het morgen?’ ‘Hé Google, zet het koffiezetapparaat aan.’ In heel wat Nederlandse huishoudens staat […]
Lees verder
Hoeveel dialecten heeft het Nederlands?
In 2008 verschenen er twee dialectatlassen. De ene atlas behandelt de zinsbouw in 267 dialecten, verspreid over Nederland, Vlaanderen en […]
Lees verder
Is ‘hun hebben’ zeggen echt zo dom?
Op het lijstje taalergernissen staat hun hebben hoog genoteerd, hoger nog dan groter als, waar toch ook veel om te […]
Lees verder
Is een buitenlands accent erg?
We kennen allemaal wel een voorbeeld van Engels met een Frans accent: The pheune is ringingue. Zo spreekt Peter Sellers […]
Lees verder
Is een zin een kralenketting?
Zinnen kunnen zich vreemd gedragen. Althans, op het eerste gezicht. Neem bijvoorbeeld de zin De eenhoorn loopt weer in de […]
Lees verder
Is het erg dat taal verandert?
Steeds meer Nederlanders zeggen hun hebben en jongeren gebruiken steeds vaker het lidwoord de: de huis, de meisje. Is dat […]
Lees verder
Is het Fries een taal?
Is het Fries een taal? In de provincie Friesland is die vraag altijd goed voor verhitte discussies tussen voor- en […]
Lees verder
Is spelling taal?
Taalliefhebbers die niet meedoen aan het jaarlijkse Groot Dictee der Nederlandse Taal roepen graag: ‘Spelling is geen taal.’ Ook taalkundigen […]
Lees verder
Kan de taalwetenschap levens redden?
In Nederland leven ongeveer 35.000 mensen die doofblind zijn. Een deel van hen is doofblind vanaf de geboorte en een […]
Lees verder
Kan de taalkunde misdaden oplossen?
Een bijzondere tak van de toegepaste taalkunde is de forensische taalkunde. Forensisch taalkundigen doen onderzoek naar taaluitingen die relevant zijn […]
Lees verder
Kan een computer zinnen ontleden?
We kennen waarschijnlijk allemaal de spellingscontrole van een tekstverwerkingsprogramma als Word dat een seintje geeft als we onstaan in plaats […]
Lees verder
Kan interculturele communicatie succesvol zijn?
Wanneer precies begint het weekend, wanneer ben je te laat voor je afspraak, of hoe snel kun je inhaken op […]
Lees verder
Kleurt taal je wereldbeeld?
Mensen groeien op in verschillende omgevingen, met verschillende ervaringen en verschillende talen. Betekent dat ook dat ze verschillend denken? En […]
Lees verder
Kun je alles zeggen in gebarentaal?
Gebarentaal heeft wel wat weg van geheimtaal. Veel horenden denken dat gebarentaal direct gekoppeld is aan de gesproken taal. Gek […]
Lees verder
Kun je een nieuwe taal maken?
Stel, je vindt de bestaande talen ongeschikt. Ze zijn te moeilijk om te leren, of je kunt er je gedachten […]
Lees verder
Kun je een taal verstaan zonder deze zelf te spreken?
De Commissarissen van de Koningin in drie Nederlandse grensprovincies spreken in het overleg met hun Duitse collega’s Nederlands. De Duitse […]
Lees verder
Kun je je moedertaal vergeten?
Iedereen kent ze wel: Nederlanders die met een zwaar Engels accent spreken omdat ze een poos in het buitenland hebben […]
Lees verder
Letters, wat zijn dat eigenlijk?
Zesentwintig letters. Dat is alles wat we nodig hebben om welke mededeling dan ook te doen. Of je nu Kijk, […]
Lees verder
Moeten ouders met een migratieachtergrond Nederlands praten met hun kinderen?
Stel, je besluit Nederland te verlaten om je met partner en kinderen in het buitenland te vestigen, bijvoorbeeld in Noorwegen. […]
Lees verder
Praten dieren, net als mensen?
Dat dieren met elkaar communiceren is al heel lang bekend. Charles Darwin gaf al voorbeelden van waarnemingen waarbij werd vastgesteld […]
Lees verder
Schrijven we straks alleen nog in emoji?
In 2015 werd ? gekozen als woord van het jaar. Hiermee werd geschiedenis geschreven: nog nooit eerder kwam een emoji […]
Lees verder
Spreken mannen anders dan vrouwen?
Vrouwen en mannen spreken doorgaans op verschillende toonhoogtes. Door biologische factoren zoals de lengte van de stembanden en de omvang […]
Lees verder
Staan alle woorden in Van Dale?
Wie wel eens Wordfeud speelt, of gewoon ouderwets scrabbelt, kent de discussie over de vraag of een woord dat iemand […]
Lees verder
Sterven de Nederlandse dialecten uit?
Steeds minder mensen spreken een dialect. Maar dat betekent niet dat we in Nederland allemaal hetzelfde Nederlands spreken. Er is […]
Lees verder
Topstukken uit de taalwetenschap
Onze kennis over taal is door mensen tot stand gebracht. Wie waren de belangrijke taalwetenschappers door de eeuwen heen, en […]
Lees verder
Veranderen nieuwe media de taal?
De mobiele telefoon en het internet hebben ons allerlei nieuwe manieren van communiceren gebracht. Betekent dit ook dat we de […]
Lees verder
Waar komt het ABN vandaan?
Diets en Duits, Vlaams en Hollands, en ook Nederduits, dat waren ooit namen voor de taal van de bewoners van […]
Lees verder
Waaraan kun je straattaal herkennen?
Eind jaren negentig van de vorige eeuw signaleerden docenten de opkomst van straattaal. Het kwam vooral voor in multiculturele wijken […]
Lees verder
Waarom drukt taal nooit precies uit wat je bedoelt?
Miscommunicatie tussen mensen kan soms tot komische situaties leiden. Op andere momenten is miscommunicatie minder grappig. Maar hoe komt het […]
Lees verder
Waarom klinken talen verschillend?
Your love is an oasis In the midst of barren places, But I feel sorry for my son: There was […]
Lees verder
Waarom kunnen Engelsen geen u zeggen?
Stel, je voert in het vliegtuig een gesprek in het Engels met iemand die wat ouder is dan jij. Je […]
Lees verder
Waarom leren niet alle kinderen hun moedertaal even snel?
Kinderen leren niet allemaal even snel lopen, de wc gebruiken of hun veters strikken. Evenmin leren alle kinderen hun moedertaal […]
Lees verder
Waarom maken politici graag gebruik van framing?
Villasubsidie, linkse hobby’s, intensieve menshouderij. Dit soort woorden hoor je politici vaak gebruiken. Met deze frames proberen ze ons hun […]
Lees verder
Waarom praten wij allemaal anders?
Waarom praten wij niet allemaal hetzelfde Nederlands? Dat zou toch veel makkelijker zijn? We zouden door Nederland en Vlaanderen kunnen […]
Lees verder
Wanneer heeft een kind een taalstoornis?
Het gemak waarmee kinderen een taal leren is imposant: ze maken zich een ingewikkeld systeem in slechts enkele jaren eigen. […]
Lees verder
Wanneer zijn talen familie van elkaar?
Sommige talen lijken meer op elkaar dan andere. Wie Nederlands, Duits en Zweeds vergelijkt, merkt al gauw dat de onderlinge […]
Lees verder
Wat heeft dit allemaal te betekenen?
Omdat je wel tegen een lantaarnpaal aan kunt rijden maar niet tegen het woord lantaarnpaal, is het duidelijk dat een […]
Lees verder
Wat is de zin van schoolgrammatica?
Op school leer je heel wat over taal. Je leert hoe je moeilijke teksten kunt lezen, en hoe je zelf […]
Lees verder
Wat is er nou interessant aan alledaagse gesprekken?
Gesprekken zijn in het alledaagse leven heel gewoon, bijna banaal. Wat valt daar nou voor taalkundigs over te zeggen? Maar […]
Lees verder
Wat is tussentaal?
Weinig taalgebruikers hebben de laatste jaren zoveel kritiek over zich heen gekregen als de tussentaal sprekende Vlaming. Tussentaal zou tekenend […]
Lees verder
Wat vertellen taboetalen ons?
Behalve inhoudelijke informatie bevat taal ook allerlei sociale informatie. Omzichtig taalgebruik, eufemismen en beleefdheidsvormen bestaan in alle talen. Een aantal […]
Lees verder
Wat weet een analfabeet over taal en schrift?
Abena, een analfabete vrouw afkomstig uit Suriname, krijgt een brief van haar geliefde. Ze rent opgewonden naar de maatschappelijk werkster […]
Lees verder
Wat zou je moeten weten van de school grammatica?
Er zijn twee redenen om je bezig te houden met de schoolgrammatica: je wilt weten hoe het hoort in de […]
Lees verder
Zijn er talen zonder letters?
Met letters zet je een taal op schrift. Wij Nederlanders vinden het vanzelfsprekend dat we Nederlands schrijven en lezen. Maar […]
Lees verder
Zijn kleine talen een bedreigde soort?
Elke twee weken verdwijnt er minstens één taal. Dit betekent dat over honderd jaar zo ongeveer de helft van de […]
Lees verder